پرسش :

ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره جن چیست؟


پاسخ :
نام: تنها نام این سوره «جِنّ» است که به معنای موجودی با شعور پوشیده از انسان (و نامرئی) است در این نامگذاری از آیه اول این سوره الهام گرفته شده است.

شمارگان: دارای 28 آیه و 235 کلمه و 870 حرف است.

نزول: این سوره که در مکه و بعد از سوره اعراف و قبل از سوره یس نازل شده، سی و نهمین سوره ای است که بر پیامبر صلی الله علیه و آله فرود آمده است. اما در چینش کنونی قرآن هفتاد و دومین سوره بشمار می آید.

فضایل: از پیامبر صلی الله علیه و آله حکایت شده که: «هر کس سوره جن را بخواند به تعداد هر جن و شیطانی که (رسالت) محمد صلی الله علیه و آله را تایید یا تکذیب کردند، ثواب آزاد کردن برده ای به او داده می شود.»(1)

البته این ثواب برای کسانی است که به محتوای سوره جن توجه و عمل کنند.

اهداف: مهمترین هدف های این سوره عبارتند از:
1. یادآوری توحید، معاد و نبوت.
2. بیان اینکه نفوذ اسلام و قرآن قلمرو انسانی را در نوردیده و به حوزه جن وارد شده است.

مطالب: مهمترین مطالبی که در این سوره به چشم می خورند عبارتند از:
الف) عقاید:
1. اشاره ای به توحید و نفی شرک. (آیات 2-3 و 20)
2. اشاره ای به علم بی کران الهی بر غیب. (آیه 26)
3. اشاره ای به معاد. (آیات 15-17 و 23)
4. مطالبی پیرامون نبوت و عبادت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله. (آیات 19-23)
5. تذکر اینکه برخی فرستادگان خاص خدا از علم غیب الهی اطلاعاتی دارند. (آیه 27)
 
ب) داستان:
گزارشی پیرامون جنّ و شنیدن قرآن توسط آنها و ایمان آوردن گروهی از آنان به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله. (آیات 1-15)
 
ج) مطالب فرعی:
1. اشاره ای به آزمایش الهی و کسانی که با روی گردانی از یاد خدا گرفتار عذاب می شوند. (آیه 17)
2. تذکر اینکه مساجد از آن خداست و کسی را با خدا نخوانید. (آیه 18)

پی‌نوشت‌:
(1) مجمع البیان، ذیل آغاز سوره جن.

منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش.